Mandalar

mandalar bin tonluk karanlık,

sabrın istif edildiği sandık,

ağırın yavaşla el ele savaşı

cansız kımıldanışın gövdesi, başı.
***
mandalar bir dürtüşün geri teptiği

iri gövdelerin toprağa eğdiği düşünceler,

mandalar hızlanışın pas tutmuş tetiği,

gündüzün ortasına indirilmiş geceler

Sedat Umran

Mandalar neyin metaforu? Statükonun somutlaştırması olabilir mi?

Lise-4 edebiyat kitabında karşılaştım bu şiirle. Bir önceki gün kışlalarda "yaylalar" türküsüyle talim yasaklanmıştı.

Bu türküden mülhemle şiiri açıklamaya çalıştım. Türküde komşunun kızını zapetmenin yani kaçırmanın matah bir şey olduğu ironik bir dille anlatılıyordu. Komuşunun kızını yaylaya kaçırmak şimdilerde az bulunur hatta hiç bulunmaz bir eski zaman gerçekliği olsa gerek.

Sonuç: Yüzyıllar boyu üzerinde hiç düşünmeden, tartışmadan benimsenen, kanıksanan hemen her şey manda metaforuyla somutlaştırılabilir. Galiba şair bunu anlatmanın peşinde ve bence çok başarılı bir anlatım.

Sb 08/03/2012